Een sprookje dat ontaardde in een reeks diefstallen

Er was eens… een graaf die in een sprookjesachtige omgeving ver van ons koude kikkerlandje woont. Hij heeft een adembenemend kasteel op een groot landgoed, middenin de prachtige natuur. Damherten, reeën, konijnen en wilde zwijnen darren er naar hartenlust rond.

Een sprookje, zou je zeggen. Maar de graaf kampt met problemen die bepaald geen sprookjesachtig karakter hebben. Hij schakelde daarom een tijdje geleden mijn recherchebureau in.

Na een inspannende reis van bijna tien uur arriveerden we bij het kasteel waar onze opdrachtgever ons met een kopje thee in de salon onthaalde.

Terughoudend

Tot op dat moment was de graaf steeds wat terughoudend geweest in de informatievoorziening. Hij wilde de details persoonlijk toelichten.

Al snel werd duidelijk dat de graaf het slachtoffer is geworden van een omvangrijke diefstal. Maar wie heeft hem beroofd en zijn vertrouwen beschaamd? De graaf was zichtbaar aangedaan door het gebeuren. Hij vermoedde dat iemand die aan het werk was in het kasteel iets met de zaak te maken kon hebben.

De gestolen goederen vertegenwoordigen een aanzienlijk waarde. Uit het kasteel zijn zilveren voorwerpen, zeldzame folio’s (boeken) uit de zeventiende eeuw, Aziatische kunstobjecten en veel geld verdwenen.

Barokke

De graaf gaf ons vervolgens een rondleiding door ons ‘werkterrein’ voor de komende dagen: een kasteel met vijftig kamers, elke kamer ingericht in die typerende, barokke stijl. Prachtige gordijnen en behang, veel antiek, een monumentale trap gecentreerd in het kasteel. Alles wat we zagen was even indrukwekkend.

Al snel realiseerde ik me hoe complex de omvang van het kasteel onze taak zou maken. Hoe konden we in vredesnaam onopgemerkt al die kamers in de gaten houden?

Terug in Nederland werkte ik een plan van aanpak uit, wat nogal wat voorbereidingstijd vergde. In overleg met onze opdrachtgever hadden we een list verzonnen; een deel van het kasteel was hoegenaamd getroffen door een muizenplaag. De graaf vertelde zijn personeel dat in bepaalde kamers chemische maatregelen moesten worden getroffen om het ongedierte te bestrijden.

Verborgen

Voor ons werd de ruimte daarmee beheersbaarder en overzichtelijker voor de verborgen camera’s die we gingen inzetten. Uiteraard hielden we met die aanpak rekening met de regels in de privacygedragscode voor onze branche. Die houden in dat camera-inzet alleen is toegestaan voor het leveren van bewijs van een strafbaar feit. En uiteraard monteren we zulke apparatuur niet in ruimtes zoals toiletten of badkamers.

Mijn collega’s en ik verbleven in een door ons ingerichte controlekamer. Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Dat was geen eenvoudige opgave want het kasteel is erg gehorig. Hardop praten was uit den boze, we beperkten ons tot zacht gefluister.

We hadden pantoffels aangetrokken om te voorkomen dat onze voetstappen hoorbaar waren. Met een collega die een nogal overheersende voetgeur met zich meedraagt, is dat in een kleine ruimte een tikje problematisch. Hoe breng je zoiets tactisch om de sfeer niet te bederven?

Sanitaire

Toiletbezoek was ook al uitgesloten. De mensen in het kasteel hadden ons beslist opgemerkt tijdens onze gang naar de sanitaire ruimtes. Er zat dus niets anders op om, onder wakend oog van een van mijn collega’s, via de achterzijde van het kasteel naar onze gastenverblijven te sluipen.

Achteraf was dat vooral in het donker een hachelijke onderneming. Wilde zwijnen kunnen bloedlink zijn als je wat te dicht bij hun kroost in de buurt komt. Anderzijds gaf het duister wel een perfecte dekking. Het is rond het kasteel zo donker dat je een nachtkijker nodig hebt om überhaupt te kunnen zien waar je loopt.

Tijdens ons onderzoek hebben we uiteindelijk een verdachte in beeld gekregen. We hebben opnames vastgelegd waarop hij kostbare kunstobjecten fotografeert.

Aandacht

Dat hoeft natuurlijk niet per se verdacht te zijn. Maar de combinatie met sommige andere gedragingen maken dat hij wel degelijk onze speciale aandacht heeft gekregen. Zo bevond deze verdachte zich regelmatig in vertrekken waar hij op dat moment helemaal niet hoefde te zijn en dat steevast wanneer de graaf zelf buiten het kasteel was.

We hebben dan ook het vermoeden dat deze persoon voorverkenningen uitvoert voor latere diefstallen. ‘Diefstal in opdracht’ zou eveneens kunnen opgaan. Toen dezelfde verdachte eerder aan het werk was geweest, bleken sommige eigendommen ook al spoorloos te zijn verdwenen.

Verbijstering

Overigens kregen we onverwacht te maken met wel heel intieme beelden, toen de verdachte moest plassen maar niet de moeite nam om naar een toilet te lopen. Tot onze verbijstering deed hij zijn behoefte in een grote mok. Aangezien dat niet in het toilet plaatsvond, staat alles op beeld. De verdachte heeft het geluk dat wij opnamen na het afsluiten van ons onderzoek altijd vernietigen.

Tijdens onze negendaagse observatie hebben wij de verdachte niet op diefstal kunnen betrappen. Maar met wat we hebben waargenomen, kunnen we evenmin uitsluiten dat die diefstal op een later tijdstip alsnog wordt uitgevoerd door de verdachte zelf of door anderen.

Beveiligingsplan

Uit voorzorg hebben wij in overleg met de graaf een beveiligingsplan gemaakt waardoor dit risico voortaan is ingeperkt. Helaas is zo’n plan natuurlijk nooit helemaal waterdicht en kunnen wij een toekomstige diefstal niet volledig uitsluiten.

Deze column is in overleg met de graaf geschreven. Mocht iemand een of meerdere van de beschreven goederen herkennen, dan hoop ik op contact. Zodat deze nare zaak alsnog een sprookjesachtig eind krijgt.


Ministerie van Justitie en Veiligheid